२७, जेष्ठ २०८२ मगंलवार
काठमाडौं, – पछिल्लो समय नेपाली जनसंख्यामा पेटको समस्या बढ्दो छ, जसमा पेटको अल्सर एक गम्भीर र चिन्ताजनक रोगको रूपमा देखिएको छ। विशेषज्ञहरूका अनुसार पेटको भित्री तहमा घाउ बन्नु अर्थात् अल्सर हुनु विभिन्न कारणले हुन सक्छ, जसमा पेटमा अत्यधिक एसिड उत्पादन मुख्य हो।
अल्सरका सामान्य लक्षणहरूमा पेट दुख्ने, जलन हुने, भोक नलाग्ने, वाकवाकी लाग्ने, तौल घट्ने, पेट फुल्ने र बान्ता हुनेजस्ता समस्या देखिन्छन्। यदि यी लक्षणहरू देखा परे तुरुन्तै चिकित्सकको सल्लाह लिनु आवश्यक छ।
अल्सर हुनुका प्रमुख कारणहरू
चिकित्सकहरूका अनुसार एच. पाइलोरी नामक ब्याक्टेरिया पेटको भित्तामा संक्रमण फैलाउने प्रमुख कारण हो। यसैगरी गैर-स्टेरोइडल एन्टी-इन्फ्लेमेटरी ड्रग्स (NSAIDs) को अत्यधिक प्रयोगले पनि पेटको भित्तामा घाउ उत्पन्न गराउँछ।
त्यस्तै, अत्यधिक तनाव, धूम्रपान, मदिरापान, मसलादार र बोसोयुक्त खाना तथा अनियमित जीवनशैलीले पेटमा एसिडको मात्रा बढाएर अल्सरको जोखिम बढाउँछ।
सजग जीवनशैली र सही आहारबाट बच्न सकिन्छ
विशेषज्ञहरू भन्छन् — अल्सरबाट बच्नका लागि खानपान र जीवनशैलीमा सुधार अनिवार्य छ।
Advertisement
सन्तुलित र हल्का खाना: दही, दलिया, उमालेको तरकारी, फलफूल जस्ता सजिलै पच्ने खानेकुरा प्राथमिकतामा राख्नु उपयुक्त हुन्छ।
थोरै-थोरै खाएर धेरैपटक खानु: दिनको ५–६ पटक सानो मात्रामा खाने बानीले पेटमा अतिरिक्त एसिड बन्ने सम्भावना घटाउँछ।
पर्याप्त पानी पिउनु: पानीले एसिडको मात्रा सन्तुलनमा राख्न मद्दत गर्छ।
Advertisement
तनाव व्यवस्थापन: योग, ध्यान र नियमित व्यायामले मानसिक तनाव कम गरी पेटको स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउँछ।
घरेलु उपायहरू: अदुवा, मह, अलैंची तथा दही, किम्ची जस्ता प्रोबायोटिक खानेकुराले पेट शान्त पार्न र अल्सर निको पार्न सहयोग गर्छन्।
विशेषज्ञहरूको सुझाव छ — समयमै सचेत हुन सके पेटको अल्सर जस्ता गम्भीर रोगबाट बच्न सकिन्छ। स्वस्थ जीवनशैली र सन्तुलित आहार नै दीर्घकालीन समाधानको आधार हो।